Hero Image
Afbeelding
Binnenluchtkwaliteit
Gezondheid
@ minuten min

Aandacht voor gezonde binnenlucht van groot belang

Een volwassen mens ademt per dag gemiddeld 12.000 liter lucht in. En dat doen we met name binnen, want wij mensen brengen ongeveer 90% van onze tijd binnenshuis door. Maar we zijn ons er vaak niet van bewust dat de lucht binnenshuis, in woningen, kantoren, scholen en andere gebouwen, nog erger vervuild kan zijn dan de buitenlucht. Dat brengt de nodige gezondheidsrisico’s met zich mee en daarom is aandacht voor een goede binnenluchtkwaliteit van groot belang. Gelukkig zijn er diverse manieren om de vervuiling van onze binnenlucht te verminderen en de luchtkwaliteit te verbeteren.

Het belang van een goede binnenluchtkwaliteit

Microscopisch kleine deeltjes uit vervuilde lucht kunnen bij het inademen tot diep in de longen doordringen. Dit kan leiden tot irritatie van weefsels, het veroorzaken van ontstekingen en/of het verergeren van ziekten die verband hebben met het ademhalingsstelsel en aantasting van de bloedsomloop. Zo kan blootstelling aan deze fijne deeltjes leiden tot ademhalingsproblemen, maar het kan ook het risico op astma-aanvallen, beroertes, hartaanvallen en andere ernstige ziekten verhogen.

 

Het verminderen van blootstelling aan die microscopisch kleine deeltjes, door de luchtkwaliteit te verbeteren, verkleint de genoemde risico’s en kan de gemiddelde levensduur van mensen verlengen. Met name voor diegenen met een hogere kwetsbaarheid, zoals kinderen, ouderen, mensen met longklachten of hartpatiënten. Voor hen zijn de voordelen van een betere binnenluchtkwaliteit dan ook het meest merkbaar en voelbaar, maar uiteindelijk profiteert ieder mens uiteraard van een schonere binnenlucht. Ook verbeteringen van concentratie, slaap en algemene levenskwaliteit worden namelijk gekoppeld aan de aanwezigheid van schone binnenlucht en dat zijn voordelen voor iedereen.

Oorzaken van slechte binnenluchtkwaliteit

Uit onderzoek van de Wereldgezondheidsorganisatie is gebleken dat jaarlijks maar liefst twee miljoen mensen sterven door het inademen van kleine deeltjes in de lucht. Maar hoe komen deze deeltjes in de lucht? En waardoor wordt de binnenlucht zoal verontreinigd?

 

Het Milieubeschermingsagentschap onderscheidt drie categorieën van verontreinigende stoffen binnenshuis die gezondheidsproblemen kunnen veroorzaken bij mensen die er tot een bepaalde hoogte aan worden blootgesteld en/of er erg gevoelig voor zijn:

Luchtkwaliteit

 

Stoffen die vrijkomen bij verbranding

In deze categorie vallen onzichtbare gassen of deeltjes, als koolmonoxide en stikstofdioxide, die veelal gerelateerd zijn aan de manieren waarop we onze huizen verwarmen. Denk hierbij aan straalkachels, houtkachels en open haarden, maar ook een gasfornuis, cv-ketels, boilers en droogmachines. De vervuilende stoffen komen vrij uit de brandstoffen en uitstoot van deze bronnen. Het type brandstof dat wordt gebruikt speelt daarbij dus een grote rol in de invloed op de binnenluchtkwaliteit, maar ook de mate van ventilatie, de installatie van de warmtebronnen en het onderhoud ervan.

Vluchtige organische stoffen (VOS)

Vluchtige Organische Stoffen (afgekort VOS of VOC) zijn gasvormige koolstof-waterstof verbindingen die overal in de natuur in lage concentraties voorkomen. Vluchtige organische stoffen komen vrij uit veel vaak gebruikte producten, zoals reinigingsmiddelen, verven, behandelde bouwmaterialen, lijmen en luchtverfrissers. In gebouwen kan het daardoor voorkomen dat door slechte ventilatie en uitwaseming van bouwmaterialen en vloerbedekking te hoge concentraties VOS voorkomen. In het geval van hoge concentraties krijgen mensen last van de ogen of luchtwegen; hoge concentraties VOS zijn dan ook belangrijke veroorzakers van het Sick Building Syndrome. De meeste van deze VOS vallen onder de zogenaamde aldehyden, waarvan formaldehyde de bekendste en meest voorkomende is. Door te kiezen voor materialen met een lage VOS-uitwaseming of producten die zelfs actief formaldehyde opnemen uit de lucht kan het Sick Building Syndrome grotendeels voorkomen worden.

Schimmels, stofmijten, pollen etc.

Mensen met allergieën en/of ademhalingsproblemen zijn vaak gevoeliger voor vluchtige organische stoffen dan anderen. Er zijn echter meer vormen van vervuiling die meer impact op hen hebben dan op andere mensen. Denk daarbij aan de blootstelling aan schimmels, stofmijten, pollen, rook en huisdierroos en -haren. Waarbij schimmels met name badkamers, kelders en slecht geventileerde slaapkamers beïnvloeden, terwijl stofmijten, huisdierroos en -haren met name in textiel, op vloeren en/of op meubels voorkomen.

Woning binneluchtkwaliteit

 

Binnenluchtkwaliteit meten en verbeteren

De aanwezigheid van verontreinigende stoffen uit deze drie categorieën en de kwaliteit van de lucht binnenshuis kan gemeten worden om de huidige situatie in een gebouw vast te leggen. Een dergelijke meting wordt gedaan met sensoren en apparatuur die de VOS-niveaus volgen en het niveau van deeltjesvervuiling in een gebouw beoordelen. Ook de ventilatie kan getest worden door professionals en een testkit kan eenvoudig meer informatie geven over de aanwezigheid van bepaalde allergenen op textiel, meubels en vloeren. Op basis van de resultaten van de verschillende metingen kan bepaald worden welke stappen ondernomen dienen te worden om de binnenluchtkwaliteit van een gebouw te verbeteren.

 

Als bewoner en/of gebruiker van een gebouw zijn er diverse manieren om de binnenluchtkwaliteit te beïnvloeden. Een van de mogelijkheden is bijvoorbeeld beter ventileren. Uit onderzoek blijkt namelijk dat in het stookseizoen in 30% van de woonkamers en in 11% van de hoofdslaapkamers de natuurlijke ventilatievoorzieningen volgens de bewoners nooit wordt gebruikt.* Maar ook een goed schoonmaakschema, de juiste producten en effectieve schoonmaaktechnieken dragen al snel bij aan verbetering van de binnenluchtkwaliteit. Net als het plaatsen van planten die bijdragen aan het elimineren van giftige stoffen en het absorberen van VOS.

Gezondere keuzes in de bouw

Naast de bewoners en gebruikers hebben ook de ontwerpers en bouwers van woningen, scholen en kantoren een grote invloed op het uiteindelijke gebruikscomfort en de ervaren binnenluchtkwaliteit van deze gebouwen. Door te kiezen voor gezondere materialen en gebruikte technologieën wordt vanuit de basis al gewerkt aan een gezonder binnenklimaat. Om daaraan bij te dragen heeft Gyproc een bouwtechnische oplossing ontwikkeld: Activ'Air®. Een innovatieve technologie die de eerdergenoemde VOS formaldehyde actief opneemt en blijvend neutraliseert.

 

Formaldehyde is de meest voorkomende en schadelijkste vluchtige organische stof in de binnenlucht. Deze stof kan zeer nadelige gevolgen hebben voor de gezondheid. De gevolgen variëren per persoon, maar met name kinderen zijn extra gevoelig voor deze VOS. Activ'Air® is een innovatieve technologie die tot wel 70% van de formaldehyde actief opneemt uit de lucht** en deze blijvend neutraliseert. Deze innovatieve technologie is opgenomen in Gyptone, BIG Gyptone en Rigitone.

 

De Activ'Air® technologie is een veelzijdige gipswandoplossing die haar werking behoudt na schilderen en behangen met de meest gangbare afwerkingsmaterialen. Het heeft een hoge brandveiligheid classificatie en is bestand tegen bijvoorbeeld botsen en krassen. Uit simulaties blijkt dat Activ'Air® zijn luchtzuiverende werking minimaal gedurende maar liefst vijftig jaar behoudt.

Activ'Air

 

Binnenluchtkwaliteit kantoor

 

Nauwelijks VOS en formaldehyde in gips

Om de aanwezigheid van VOS, en met name formaldehyde, in de basis al te voorkomen draagt het gebruik van gips bij aan een betere binnenluchtkwaliteit. In zowel gipsplaten als gipspleister komen namelijk nauwelijks VOS en formaldehyde voor. De formaldehyde-uitstoot van gipsplaten is getest volgens de ISO 16000/11 norm. In de testomgeving kwam de concentratie in de eerste weken niet boven de 13 μg/m3 en na 35 dagen lag deze concentratie tussen de 3μg/m3 tot beneden meetbare waarden. Bij het testen van gipspleisters kwam de concentratie niet boven de 4μg/m3. Om een en ander in perspectief te plaatsen: voor de formaldehydeconcentratie in de binnenlucht geldt een streefwaarde van 10 μg/m3 en een interventiewaarde van 100 μg/m3.

 

Een andere manier om al vanuit de basis de binnenluchtkwaliteit te verbeteren is door het maken van keuzes voor duurzame manieren om ruimtes te verwarmen. Denk daarbij aan vloerverwarming en Activewarmth, een systeem dat hoog comfort levert, hand in hand met efficiënt verbruik van duurzame energie. Beide manieren van verwarmen zorgen niet alleen voor minder warmteverlies, maar ook voor minder rondzwevend stof doordat er geen lucht door de ruimte circuleert. Tegelijkertijd wordt de lucht in huis ook niet direct verwarmd en daardoor droogt de lucht minder snel uit. Wat beide leidt tot een betere binnenluchtkwaliteit.

Bronnen

*Dongen J., Vos H. (2007), Gezondheidsaspecten van woningen in Nederland, TNO

** Formaldehyde reduction is based on experimental data following ISO16000-23 standards from 0.4m2 to 1.4m2 installed/m3 room. Lifetime has been confirmed experimentally and analytically on a commercial board sample in the frame of a collaborative work with independent certified body ULE and Pr J. Zhang, University of Syracuse, expert in Environmental Chemistry and Engineering, Mechanical ventilation, and Indoor air quality https://www.british-gypsum.com/specification/create-healthier-indoor-spaces-activair-technology.

geplaatst op: 29.06.2023 - bijgewerkt op: 29.06.2023