Circulair bouwen door samen te werken

Het is een uitdaging om een gipskartonplaat in de markt te zetten met een hoog percentage gerecycled gipsmateriaal. Om te beginnen is het technisch lastig om tot een stabiele grondstof te komen voor een gipsplaat die in eigenschappen niet onderdoet voor een reguliere gipsplaat. Maar er is ook een duidelijke mate van afhankelijkheid. Een fabrikant kan namelijk niet zonder een inzamelaar en verwerker van gescheiden bouwafval. En tegelijkertijd heeft het gescheiden inzamelen van afval geen enkel nut als er geen passende verwerker en/of fabrikant aansluit in de samenwerking.

Een uitgebreid ontwikkeltraject heeft inmiddels geleid tot Gyproc Regips A, een gipsplaat bestaande uit minimaal 30% gerecycled gipsmateriaal. Het resultaat van een gebalanceerde samenwerking tussen Gyproc Nederland, New West Gypsum Recycling en recyclaar GP Groot.

Gyproc legt de lat nog hoger door een gipsplaat van te ontwikkelen met 6 keer meer gerecycled gipsmateriaal dan de norm.

Gyproc Regips A is het ultieme voorbeeld van echt circulair bouwen, met een gesloten kringloop waarbij grondstoffen volledig behouden blijven. Het is van belang dat dergelijke opties steeds meer ontwikkeld worden. Een absolute noodzaak volgens Ronald Balvers, directeur van GP Groot Recycling: "Europa heeft weinig grondstoffen en is sterk afhankelijk van import. Dat gaat problemen geven voor de toekomst. Als we niet zuinig zijn op onze grondstoffen, zijn we echt de klos."

Volgens Balvers zette GP Groot uit Alkmaar daarom jaren geleden al in op circulariteit. "Voor elke afvalstroom zoeken we een toepassing. We zijn bezig om daarin een hele productlijn op te zetten, met onder meer eigen tegels spaanplaat en dergelijke. Voor de afvalstroom gips hebben we Gyproc Nederland benaderd. Via hen kwamen we in contact met New West Gypsum Recycling."

New West Gypsum Recycling bestond al ver voordat termen als duurzaamheid en circulariteit de verdiende aandacht kregen. Opgericht in Canada heeft het bedrijf ook al jaren een vestiging in Kallo, België, op het fabrieksterrein van Gyproc. Managing director Maarten Hendriks: "Daar wordt duidelijk wat echt circulair is. Een container van GP Groot is in principe vier uur later een nieuwe gipsplaat." New West recyclet inmiddels zo'n 300.000 ton gipsplaat per jaar in Europa, waarbij het gips voor 100% wordt hergebruikt in nieuwe gipsplaten.

Binnen New West wordt er veel aandacht besteed aan het laten zien hoe het recycleproces werkt. "Hoog bezoek van ministers en dergelijke is leuk, maar liever laten we het zien aan mensen die met hun handen in het afval werken. Als die snappen hoe belangrijk zuiver afval is, komt dat de kwaliteit ten goede", aldus Hendriks. Dat is dan ook de grootste uitdaging voor GP Groot. Ronald Balvers: "Gescheiden inzamelen is voordeliger en circulair. Maar gips is niet de meest gemakkelijke afvalstroom om te scheiden. Veel gipssloopafval komt van kleinere projecten en van binnenstedelijke projecten. Daar zitten ze niet te wachten op een extra afvalcontainer. Wij proberen dat te faciliteren met slimme inzamelmethoden, zoals big bags, en zo de klant te overtuigen om toch mee te gaan. Als het eenmaal in de container voor bouw- en sloopafval zit, kunnen we het er namelijk slechts met heel veel moeite weer uithalen."

Waar de Nationale Milieu Database rekent met 5% gerecycled materiaal als het aankomt op gipsplaten, bevat het merendeel van de Gyproc gipsplaten al 15% gerecycled gips. Maar Gyproc legde de lat nog hoger met het doel een gipsplaat van minimaal het dubbele aan gerecycled gipsmateriaal te ontwikkelen. Dat doel leidt tot steeds verdere vooruitgang. Mark van Houten, commercieel directeur van Gyproc Nederland: "Eerst is er een groep voortrekkers die er behoorlijk aan moet sjorren en sleuren. Daarna gaan meer mensen het omarmen. En nu, zo veel jaren later, vraagt de markt om duurzaamheid en circulariteit." De groeiende vraag kunnen de bedrijven voorlopig nog goed aan en daarom wordt de lat steeds hoger gelegd. "We willen nu naar meer dan 60% gerecycled gipsmateriaal. En liefst eigenlijk naar rechtstreeks hergebruik van een gipsplaat. Maar zo ver zijn we met elkaar nog lang niet", aldus Van Houten.