De definitie van duurzaamheid van Saint-Gobain
“Een aantal jaar geleden was duurzaamheid nog echt een containerbegrip. Dat begint zich wel wat te rationaliseren, maar is nog steeds heel breed. Daarom ben ik blij dat de Saint-Gobain Groep daar echt een definitie voor heeft gemaakt.”
In 2005 studeerde Tom van Engelen af van zijn studie Bouwkunde, waarna hij als technisch adviseur aan de slag ging bij Gyproc Nederland. Nu, 18 jaar later, is hij werkzaam als manager marketing, techniek en innovatie voor, zoals hij zelf zegt “twee mooie merken”. Daarnaast is hij kartrekker van de werkgroep ‘Duurzaam aanbod’ voor de Routekaart voor Verduurzamen. Hij vertelt over zijn rol bij het introduceren van innovatieve en duurzame producten, systemen en services voor Gyproc en Isover.
Vanuit jouw functie houd jij je bezig met het ontwikkelen en naar de markt brengen van duurzame innovaties. Kun je hier meer over vertellen?
“Saint-Gobain breed, en dat geldt ook voor onszelf als Gyproc en Isover Nederland, heeft een duidelijke visie. Namelijk dat we wereldwijd de leider willen zijn in lichtgewicht en duurzaam bouwen. Uiteindelijk dient dit het doel om een betere wereld te creëren en te verduurzamen. De innovaties die we introduceren en het proces dat we daarbij volgen is een middel om dit doel te bereiken. We doen dit over twee assen. De eerste as is ‘Beter voor de natuur’ waaraan onderwerpen gekoppeld zijn die heel scherp staan, zoals energie, CO2-emissies, circulariteit en grondstofgebruik. De tweede as is ‘Beter voor de mens’, zowel voor de mensen die de installaties doen op de bouwplaats als de mensen die het eindproduct in het gebouw, de ruimte die we creëren, gebruiken. Het is natuurlijk heel belangrijk dat de gezondheid en het comfort op het gewenste niveau zijn.”
Wat is jouw rol hierin?
“Als manager mag ik het team aansturen dat de behoeftes van klanten inzichtelijk maakt, die vaak over verduurzamen gaan. In samenwerking met onze technische specialisten bedenken en ontwikkelen zij hiervoor de juiste oplossingen, om deze vervolgens weer naar de markt te brengen. De technisch afdeling zorgt ook voor de certificering van de producten en oplossingen en beantwoordt op dagelijkse basis vragen van allerlei partijen uit de bouwkolom. Dit varieert van opdrachtgever tot handelaar, van aannemer tot architect, iedereen kan bij ons terecht voor vragen. Daarnaast heb ik veel erg affiniteit met productontwikkeling, daar ben ik ook op afgestudeerd. Dus daar werk ik zelf ook actief in mee.”
“Zoals in elke organisatie is het nodig dat de neuzen dezelfde kant op staan om goede stappen te kunnen maken. Dat lukt mede door onze visie en het doel dat we hebben heel goed. We hebben voor de hele organisatie, inclusief de fabrieken, de Routekaart voor Verduurzamen ontwikkeld. We zijn vanuit alle afdelingen iedere dag bezig om hier invulling aan te geven. Dus op het vlak van innovatieve verduurzaming heb je iedereen mee. Vanuit deze routekaart heb ik door mijn rol in een van de werkgroepen ook een faciliterende functie vanuit de afdeling richting de rest van de organisatie.”
Kun je een aantal voorbeelden noemen van innovaties die hebben bijgedragen aan verduurzaming?
“Alle innovaties die we doen zijn gericht op verduurzamen. De innovaties komen namelijk voort uit het doel waar we aan werken; lichtgewicht en duurzaam bouwen. Als we het hebben over lichtgewicht bouwen, dan zitten daar al heel veel aspecten in. Allereerst betekent lichtgewicht minder materiaalgebruik, waardoor je minder energie nodig hebt om het te maken en daardoor minder CO2 uitstoot als logisch gevolg. Hierbij bekijk ik het vooral holistisch, lichtgewicht is vooral niet massief. Een goed voorbeeld is dan de Gyproc HABITO® wand, een lichtgewicht scheidingswand waar je ontzettend veel gewicht aan kunt ophangen. Met deze wand heb je veel minder materiaalgebruik, waardoor de milieu-impact per vierkante meter significant lager is dan bij massieve wanden.”
“Een ander voorbeeld als je kijkt naar grondstofgebruik en circulariteit, is Gyproc Regips A. Deze plaat hebben we een aantal jaar geleden geïntroduceerd. Inmiddels bestaat 100% van het karton en 30% van het gips van deze plaat uit gerecyclede grondstoffen. Een andere innovatie van Gyproc, die veel recenter is, is het Gyproc LOOPD® wandsysteem. Dit is het eerste remontabele Metal Stud® wandsysteem. Een systeem dat volledig inspeelt op de behoefte om wanden te kunnen demonteren en her te gebruiken. Dus niet meteen recyclen, maar ook echt de platen, profielen en eventueel het glaswol opnieuw te kunnen toepassen.”
“Ook binnen Isover werken we aan grondstofcirculariteit. De switch naar transparante verpakkingen is daarbij heel belangrijk om een mono stroom op de bouwplaats te kunnen creëren. Een heel goed initiatief van de grote aannemers in Nederland om dat te pushen, daar dragen we natuurlijk graag aan bij. Ook de recycling van glaswol is een belangrijk project waar we aan werken. We zetten hierbij in op glaswol dat gebruikt is en vrijkomt bij de sloop of transformatie van gebouwen. Want in tegenstelling tot gips is er nog geen gesloten cirkel voor glaswol om écht her te gebruiken.”
Dit zijn allemaal mooie innovaties die vooral bijdragen aan de eerste pijler ‘Beter voor de natuur. Kun je ook innovaties noemen die passen bij de tweede pijler ‘Beter voor de mens’?
“Zeker. Als je kijkt naar gezondheid op de bouwplaats, dan is Gyproc Afbouwpakketten heel vernieuwend. Deze service hebben we geïntroduceerd in samenwerking met de markt zelf en ons zusterbedrijf Saint-Gobain Solutions. Op basis van digitale engineering kunnen we alle platen in de fabriek op maat maken, inclusief sparingen, en in volgorde van montage op de bouwplaats leveren. Dit helpt de monteurs op de bouwplaats efficiënter, sneller en vooral lichter te werken. Het biedt gewoon veel meer comfort. Een bijkomend voordeel voor het milieu daarbij is, dat het snij-afval in de fabriek blijft er direct weer in het proces teruggebracht kan worden als grondstof.”
“In dezelfde categorie hebben we nu ook een ontwikkeling bij Isover. We hebben met de introductie van Friendly glass wool een hele mooie transitie gemaakt. Deze producten worden vervaardigd met een natuurlijke binder en ze zijn extra zacht. Een aantal jaar geleden zijn deze producten al voor het afbouw- en prefab assortiment geïntroduceerd en sinds deze maand ook voor de renovatiemarkt. Deze lijn kan gewoon ontzettend breed en diep in de gehele bouw toegepast worden. Glaswol heeft vanuit het verleden toch de perceptie dat het jeukt en kriebelt en niet comfortabel is om te verwerken. Dat is echt verleden tijd.”
“Ik vind het nog belangrijk om toe te voegen dat we erg veel belang hechten aan het up-to-date houden van onze LCA’s. We maken industriële producten met grote fabrieken die met dezelfde visie op verduurzamen ontzettend rap bezig zijn om stappen te maken op het gebied van energie- en materiaalgebruik. Dit moeten we ook goed zichtbaar kunnen maken voor de markt. Dus waar we nu en de komende jaren volop mee bezig zijn is onze levenscyclusanalyses continue bijwerken. Zodat de markt steeds de data heeft volgens de laatste stand ter techniek. We hebben als doel om vanaf 2025 al onze producten volledig onderbouwt te hebben met LCA’s voor een volledige transparantie in de bouw.” Een flinke lijst als je het zo achter elkaar opnoemt, waar ben je het meest trots op? “We doen veel activiteiten en ontwikkelen een scala aan concreet toepasbare producten, systemen en oplossingen. Waar ik het meest trots op ben is dat we zoveel kunnen bieden, maar ook op het feit dat we dat zo snel kunnen doen. Die snelheid kun je alleen maken als iedereen met de neus dezelfde kant op staat. Juist doordat we hebben ingezet op de Routekaart voor Verduurzamen, waarin iedereen zaken vanuit eenzelfde perspectief bekijkt, kun je innovaties veel sneller naar de markt brengen. Dat is wel echt tof om te zien.”
Wat doe je in het dagelijks leven aan verduurzamen?
“Ik probeer in het dagelijks leven ook mijn steentje bij te dragen aan het verduurzamen van de wereld. Het meest tastbare is dat ik een tiental jaar geleden bewust in een energiezuinige woning ben gaan wonen. Toen was de context zoals die nu in de maatschappij heerst nog niet zo relevant, maar deze keuze is wel ingegeven door mijn bouwkundige opleiding en kijk op techniek en energie. Daarnaast heb ik een hele groene tuin, ook al heb ik niet enorm groene vingers. Ik hou van het uitzicht, maar ook omdat het water dan goed en gemakkelijk de grond in kan. En tot slot rijdt ik al een aantal jaar een elektrische auto en krijg ik binnenkort zonnepanelen op het dak. Dus al met al denk ik wel een goede bijdrage.”